تمام آنچه درباره طب سنتی باید بدانید

تمام آنچه درباره طب سنتی باید بدانید تهیه شد

امروزه درمانگران و متخصصان مکاتب پزشکی و درمانی طبیعی در سراسر جهان متناسب با مقتضیات خود، همپای با متخصصان طب مدرن برای درمان بسیاری از بیماری های جسمی و روحی انسان ها تلاش می کنند. مکاتبی که هر یک با توجه به پشتوانه فلسفه و منطقی خود و با عنایت به دستورات و شیوه های درمانی خاصی که دارند در راستای درمان بیماری ها و بهبود بیماران و فراتر از آن برای حفظ و ثبات سلامتی و تندرستی انسان قدم برمی دارند.

مکتب طب ایرانی در کنار مکاتب طب سنتی چین، هند، تبت و یونان از جمله بزرگ ترین و قدیمی ترین مکاتب پزشکی در جهان محسوب می شود که قدمت آن به چند هزار سال پیش بازمی گردد و امروزه نیز به عنوان یکی از شیوه های درمانی موثر محل بحث متخصصان و پژوهشگران است. خوشبختانه امروز با تصویب رشته طب سنتی ایران در دانشگاه های پزشکی کشور و آکادمیک شده این رشته، پتانسیل ها و ظرفیت های این شیوه درمانی در حال بررسی و مطالعه است. با محمد عبادیانی، درمانگر و مدرس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره وضعیت طب سنتی ایران و روند رو به رشد آن در کشور به گفت وگو نشستیم…

● قدمت و جایگاه طب سنتی ایران در جهان

اصول پزشکی و علوم مربوط به آن از بدو خلقت انسان از طریق انبیاء الهی در اختیار بشر قرار گرفت. اگرچه این اصول به مرور زمان و با توسعه جمعیت و متحول شدن جهان، شکل دیگری پیدا کرد، اما می توان گفت؛ مجموعه دانش پزشکی بشر به طور کلی از الهام، مشاهده در طبیعت، تجربه و برهان که شامل استقراء، قیاس و تمثیل است، شکل گرفته است.

با فراز و نشیبی که در قرون گذشته در تاریخ بشر به وجود آمد، کلیه دانش بشری از جمله علم طب دستخوش تغییرات و تحولات بسیار شد. از این رو به طور یقین نمی توان گفت که علم پزشکی به کدام دوره تاریخی بازمی گردد و از آن کدام ملت است، اما از نظر تاریخ پزشکی مدون که به صورت مکتوب آثاری از آن باقی مانده است، این علم به یونانیان قدیم باز می گردد و بعد از آنکه یونانیان وارد خاک ایران شدند، ایرانیان این دانش را از آنها آموخته و آنچنان تحولی در آن ایجاد کردند که امروزه می توانیم از آن با نام «طب ایرانی» یاد کنیم؛ چرا که دانشمندان ایرانی آنچنان جهشی در مکتب طب اخلاطی به وجود آوردند که اثرات آن هنوز هم در کتب پزشکی جهان به چشم می خورد.

شادروان استاد فقید «سیدجلال الدین مصطفوی کاشانی» که بیش از ۶۰ سال از عمرش را در تحقیق و بررسی طب سنتی ایران صرف کرد، در این باره می فرمود: «یک سوم از دانش پزشکی «ابن سینا» حکیم بزرگ ایرانی بدون تغییر و با همان مفاهیم در کتاب های پزشکی کلاسیک غربی موجود است، یک سوم دیگر آنکه نقطه اعجاز دانش «ابن سینا» محسوب می شود، پاسخ های او به مشکلات و معضلات پزشکی امروز است که با تربیت دانشجو و پرورش محققان و تجهیز مراکز تحقیقاتی و پژوهشی باید جهت تشخیص، درمان و حفظ سلامت و تندرستی بشر مورد بهره برداری قرار گیرد. یک سوم باقی مانده از مطالب و یادداشت های او نیز که از کتب کلاسیک غربی خارج شده، مطالبی است که این دانشمند به جهت عدم دسترسی به ابزار و ادوات شیمیایی و فیزیکی در زمان خود از اثبات آنها ناتوان بوده است.»

● نادیده گرفتن علوم نیاکان نامعقول است

هر مکتب و شیوه درمانی در جهان بر اساس چهار قاعده کلی بینش، منش، دانش و روش بنیان گذاری شده است، بنابراین تعریف هر مکتب طبی از انسان که به عنوان مهم ترین موضوع پزشکی در جهان مطرح است و همین طور تعریف هر مکتب از غذا، دارو و انتخاب شیوه های درمانی مناسب با بخش نظری پزشکی در هر مکتب، از جمله علت هایی است که موجب به وجود آمدن مکاتب پزشکی و درمانی متنوع در سراسر جهان شده است. البته باید توجه داشت که هر یک از این مکاتب پزشکی شاهد موفقیت ها و بن بست هایی بوده اند.

به همین دلیل است که درمانگران و متخصصان، امروزه دیگر به کنار گذاشتن علوم نیاکان باور نداشته و آن را امری نامعقول می شمارند و معتقدند که در این زمینه نیاز به تجدیدنظر وجود دارد. از این روست که سازمان بهداشت جهانی در سال های اخیر کمیته ای ویژه به منظور احیای علوم پزشکی و درمانی نیاکان در سراسر جهان اختصاص داد تا همه ملت ها برای مطالعه، بررسی و احیای طب سنتی خود ترغیب و تشویق شوند.

● طب سنتی با طب فولکوریک متفاوت است

از سال ۱۳۸۵ تاکنون هر سال از طریق آزمون سراسری و از میان پزشکان عمومی، تعدادی دانشجو در مقطع دکترای تخصصی طب سنتی ایران وارد دانشگاه ها می شوند. در حال حاضر سه دانشگاه تهران، شهید بهشتی و شاهد در رشته دکترای تخصصی طب سنتی دانشجو می پذیرند. دوره دکترای تخصصی طب سنتی ایران حدود پنج سال طول می کشد، بنابراین ما هنوز در کشورمان پزشکانی که از این رشته فارغ التحصیل شده باشند، نداریم و دانشجویان این رشته هنوز در حال آموزش هستند.

از این رو معتقدم آنچه امروز در جامعه، به نام طب سنتی مشهور شده و پزشک و غیرپزشک و مدعیان طبابت در سامانه طب سنتی ایران اجرا می کنند، نه تنها طب سنتی نیست بلکه بیشتر به طب فولکور شبیه است؛ چرا که طب سنتی ایران یا بهتر بگویم مکتب طب ایرانی، یک مکتب پزشکی علمی و پویاست که نیازمند تجهیزات خاص متناسب با آن است.

به عنوان مثال، در سیستم پزشکی آلوپاتیک، یک پزشک بدون بهره گیری از امکاناتی مثل بخش تزریقات و پانسمان، داروخانه، آزمایشگاه های تخصصی و غیرتخصصی، بخش جراحی و…، تنها با داشتن چند برگ سرنسخه چگونه می تواند به بیماران خدمات رسانی کند و در سامانه بهداشت و درمان کشور موثر باشد.

به همین ترتیب، مدعی طبابت به شیوه سنتی، با کدام روش، ابزار، دستیار، داروخانه مجهز به داروهای گیاهی و سنتی، نیروهای پیراپزشکی، کارخانه های داروسازی و…، می تواند از امکانات بالقوه ای که طب سنتی ایران در درمان بسیاری از بیماری ها دارد، استفاده کند و به بیمارانی که مایلند از این سیستم درمانی بهره ببرند، خدمات درمانی ارایه کند.؟

از این رو، آنچه امروزه در جامعه به وقوع می پیوندد بخش عمده ای به حالات روانی بیماران باز می گردد؛ چرا که بیماری که از همه درمان های رایج آلوپاتیک و شیمیایی، نتیجه ای نگرفته و احتمالا با توصیه دوستان و آشنایان به آغوش طب سنتی پناه آورده، منتظر وقوع یک معجزه است، بنابراین با همه وجود و توان و حتی اعتقاد به انجام دستورات کمر همت می بندد و در بسیاری از موارد از درمان هم رضایتمندی نسبی دارد. البته آنچه که بیان کردم از منظر یک مکتب علمی مورد اهمیت است، در غیر این صورت اگر از دیدگاه طب فولکور بخواهیم به موضوع نگاه کنیم، به آنچه که امروزه در جامعه به عنوان درمان های سنتی رایج است، طبابت گفته می شود!

● موفقیت طب سنتی در درمان بیماری ها

طب ایران در درمان بسیاری از بیماری ها و ناراحتی های مفصلی، استخوانی، گوارشی و بیماری های دستگاه تنفسی موفق عمل کرده است. امروزه درمانگران این مکتب درمانی، بسیاری از بیماری های شایع مانند سرماخوردگی، یبوست و اسهال را که در شیوه درمانی طب رایج بدون درمان یا با درمان های علامتی صورت می گیرد و بیمار غالبا با مصرف داروهای شیمیایی به عوارض جانبی دارویی مبتلا می شود را به راحتی درمان می کنند.

علاوه بر این، برخی از بیماران مبتلا به دیابت، آرتریت روماتوئید، بیماری های ریوی و قلبی یا افراد دارای فشارخون های مقاوم به درمان نیز می توانند همزمان با مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک خود به شرط عدم تداخل دارویی از شیوه های درمانی طب سنتی نیز بهره ببرند که این مساله نیز قطعا باید با مشاوره و راهنمایی متخصص طب سنتی و همراهی پزشک بیمار صورت بگیرد. این بیماران هرگز نباید به صورت خودسرانه مصرف داروهای خود را ترک کنند یا تغییر در میزان دوز مصرفی ایجاد کنند.

● پتانسیل بالای طب سنتی در حوزه درمان

امیدوارم در سال های آینده با فارغ التحصیل شدن دو تا سه دوره از دانشجویان دکترای تخصصی در رشته طب سنتی این افراد دست کم ابزار و تجهیزات لازم را در اختیار داشته باشند تا بتوانند با خاطری آسوده از پتانسیل های طب سنتی ایران در حوزه درمان سخن بگویند. در حقیقت وضعیت مطلوب و شایسته طب سنتی ایران زمانی به دست می آید که دولتمردان در شناخت طب ایرانی به چنان باوری برسند که دست کم نیمی از امکانات و بودجه ای را که به طب کنونی اختصاص می دهند در اختیار طب ایرانی و متخصصان و پژوهشگران این حوزه قرار دهند.

ریزش مو را با طب سنتی درمان کنید

ریزش مو را با طب سنتی درمان کنید آماده شد

اگر ریزش مو دارید می‌توانید این بار براساس توصیه‌های طب سنتی از ترکیبات شیمیایی فاصله بگیرید و برای تقویت مو سراغ طب سنتی بروید تا با استفاده از گیاهان دارویی موهایی بدون ریزش مو و زیبا داشته باشید.

این روزها بازار استفاده از گیاهان مختلف برای تقویت موی سر و پیشگیری از ریزش مو حسابی داغ است. خیلی‌ها ترجیح می‌دهند به جای استفاده از انواع لوسیون‌ها و شامپوهایی که درست نمی‌دانند از چه مواد شیمیایی تشکیل شده سراغ گیاهانی بروند که صدها سال است خواص مفید آن بر موی سر به اثبات رسیده است.

کدام‌یک از شما حداقل برای یک‌بار هم که شده توصیه به استفاده از حنا را از یکی از بزرگ‌ترهای فامیل نشنیده‌اید؟ حتما دور و برتان مادربزرگ‌ یا بزرگی از فامیل را دارید که خودش همیشه موهایش را با گیاهان طبیعی تقویت کرده و با حنایی که به سر زده موهای قرمز و بافته‌اش جلوه‌ای دیگر پیدا کرده است. از این رو می‌توانید این بار براساس توصیه‌های طب سنتی از ترکیبات شیمیایی فاصله بگیرید و برای تقویت موهای‌تان سراغ طب سنتی بروید.

اول باید علت ریزش مو را پیدا کرد

از آنجا که طب سنتی یک طب کل‌نگر است درباره ریزش مو به دنبال علت‌های بروز این مشکل می‌گردد و دقیقا براساس تشخیص درمان‌های متفاوتی اعمال می‌کند. یکی از عواملی که از دیدگاه طب سنتی در رویش مو اهمیت دارد، تغذیه است. به همین دلیل غذاهایی مانند پروتئین و گوشت که از دیدگاه طب سنتی گرم هستند و از نظر تغذیه ارزش بالایی دارند، باید مورد استفاده قرار گیرد. اصلاح رژیم غذایی می‌تواند در رویش و استحکام مو موثر باشد. یکی دیگر از عواملی که ممکن است ریزش مو را موجب شود، استرس و حالات روحی- روانی فرد است. اما پیش از هر چیز باید وضعیت کلی بدن بررسی شود تا مشخص شود این مشکل به دلیل بیماری خاصی بروز کرده است یا اختلال در پوست و مو باعث ریزش مو شده است.

برای پیشگیری از ریزش مو سرتان را شیرین کنید

شاید باورتان نشود اما عسل خواص فراوانی در جلوگیری از ریزش مو دارد. قندی که در عسل وجود دارد آب مو را نگه داشته و باعث حفظ رطوبت مو می‌شود. می‌توانید قبل از استحمام مقداری عسل را با روغن زیتون مخلوط کرده و نیم‌ساعت روی موها بمالید. همچنین می‌توانید روغن بادام تلخ و عسل را با هم مخلوط کنید و روی سرتان بمالید. به این ترتیب موهای‌تان پرپشت می‌شود.

این گیاه را مثل آب نبات بخورید تا از ریزش مو در امان بمانید

هلیله سیاه، گیاهی است معروف به اکسیر طول عمر که بومی کشور هند است و برای درمان بیماری‌های مختلف از جمله ریزش مو استفاده می‌شود. این گیاه مانع از سفید شدن موها هم می‌شود. می‌توانید یک دانه هلیله کابلی را زیر زبان گذاشته و مانند آب نبات آن را استفاده کنید. روغن هلیله را هم می‌توان روی موها مالید و بعد استحمام کرد.

سرتان را گرم کنید تا ریزش مو نگیرید

یکی از گیاهانی که در کتب طب سنتی به تاثیر آن در پیشگیری از ریزش مو اشاره شده، مصطکی است. این گیاه برای تقویت مو بسیار خوب است. از نظر طبیعت این صمغ گرم و خشک، محلل و مقوی است. می‌توانید پودر مصطکی را با مورد یا حنا مخلوط کرده و روی سر استفاده کنید. مصطکی روغن‌هایی هم دارد که می‌توان روی سر گذاشت و بعد از چند ساعت سر را شست. علاوه بر این گیاه، پوسته سبز گردو را هم می‌توان به‌تنهایی و هم داخل حنا یا مورد استفاده کرد. جالب اینجاست که پوسته گردو، گاهی اوقات رنگ مشکی هم به مو می‌دهد. کافی است پودر آن را با آب مخلوط کنید و روی سر قرار دهید.

برای پیشگیری از ریزش مو ریشه را سفت کنید

برای جلوگیری از ریزش مو می‌توان از ترکیب حنا، مورد و سدر استفاده کرد که ریشه مو را محکم می‌کند. حنا، مورد و سدر را به صورت ترکیبی می‌توان استفاده کرد اما برای اینکه حنا به سر رنگ ندهد بهتر است 50 گرم حنا را با 150 گرم سدر و 150 گرم مورد ترکیب کرد. به این ترتیب در صورتی که موهای سفید داشته باشید این میزان استفاده از حنا آنها را قرمز نمی‌کند. این سه گیاه اثر ضدالتهابی دارند و از آنجا که افرادی که ریزش مو دارند معمولا پوست سرشان ملتهب است، این گیاهان در کاهش این التهاب موثر است.

حنا در پیشگیری از ریزش مو معجزه می‌کند

حنا و روغن حنا از جمله مواد گیاهی است که می‌تواند در تقویت مو بسیار موثر باشد. برگ‌های این گیاه خنک و تقویت‌کننده مو و پوست است. حنا ریشه مو را سفت می‌کند. روش استفاده از حنا به صورت موضعی است البته هنگام استفاده از حنا باید به جنس مو توجه شود چون ممکن است این ماده گیاهی مو را خشک کند. برای جلوگیری از خشکی مو می‌توان آن را با مواد دیگری مانند روغن بنفشه و روغن بادام یا روغن زیتون مخلوط کرد. بسته به‌شدت و ضعف و خشکی و چربی مو می‌توان حنا را هفته‌ای یک تا دو بار استفاده کرد.

برای مبارزه با ریزش مو از هندی‌ها کمک بگیرید

آمله یا آملا گیاهی هندی است که خواص بی‌شماری دارد. این میوه به صورت خوراکی هم موجود است و از مربای آن می‌توان استفاده کنید. اگر آمله را به ریشه موها بمالید پیاز مو تقویت شده و تار موها سالم می‌ماند، ضمن آنکه از زود سفید شدن موها هم جلوگیری می‌کند. می‌توانید پودر آمله را با حنا مخلوط کنید و پس از خیساندن در حمام روی موها بمالید و بعد از چند ساعت بشویید. آملا به صورت شامپو هم در بازار وجود دارد و می توانید به راحتی آن را تهیه کنید.

مورد بزنید تا ریزش مو نگیرید

مورد یکی دیگر از گیاهانی است که می‌توان برای جلوگیری از ریزش مو استفاده کرد. دانه مورد را هم می‌توان پودر و با مواد دیگری مانند حنا مخلوط کرد و به شکل موضعی استفاده کرد. یکی دیگر از روش‌های استفاده از مورد، مصرف روغن آن همراه حناست. به نسبت مساوی می‌توان مورد را پودر کرده و داخل روغن کنجد ریخت تا حالت خمیری به دست بیاید. قبل از استحمام می‌تو‌ان این خمیر را چند ساعت روی سر نگه داشت و بعد استحمام کرد.